กลองแอว

    กลองแอว

กลองแอวเป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองเหนือประเภทเครื่องตีชนิดขึงด้วยหนังหน้าเดียวเป็นเครื่องดนตรีที่ได้รับอิทธิพลมาจากพม่าและชนชาติไทยใหญ่ จัดเป็น กลองประเภทเดียวกับกลองหลวงกลองปูเจ่ และกลองยาว เป็นกลองที่มีอยู่ประจำ วัด เพื่อใช้ในวงกลองแอวประกอบการฟ้อนเมืองหรือเข้าขบวนแห่ในงานบุญต่างๆกลองแอวมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “กลองตึ่งนง” หรือ “กลองตึ่งโนง”

ลักษณะโดยทั่วไป

กลองแอวมีลักษณะโดยทั่วไปเหมือนกับกลองหลวงทุกประการแต่มีขนาดเล็กกว่าความยาววัดจากหนังหน้ากลองจนถึงปลายลำโพงยาวประมาณ ๑๗๓ เซนติเมตร ตัวกลองวัดจากขอบหนังหน้ากลองจนถึงคอหรือเอวกลองยาวประมาณ ๗๓ เซนติเมตรจากคอหรือเอวกลองไปจนถึงปลายลำโพงยาวประมาณ ๑๐๐ เซนติเมตร หน้ากลอง กว้างประมาณ ๒๙ เซนติเมตร ปลายลำโพงกว้างประมาณ ๓๒ เซนติเมตร หน้ากลอง ติดข้าวสุกผสมขี้เถ้า (จ่า) ถ่วงเสียงให้เกิดความไพเราะเวลาตี คำว่า “แอว” ภาษาพื้นเมืองเหนือหมายถึง “สะเอว” คำว่า กลองแอว จึงน่า จะหมายถึงกลองที่มีสะเอวนั่นเอง   

^๑(เพราะมีลักษณะคอดกลางเหมือนสะเอว)ที่ ตำบลทุ่งโฮ้ง อำเภอเมืองฯ จังหวัดแพร่ มีกลองแอวที่มีขนาดสั้นกว่า คือ ยาวประมาณ ๙๐ เซนติเมตร หน้ากลองกว้างประมาณ ๓๐ เซนติเมตร ปลายลำโพง กว้างประมาณ ๒๙ เซนติเมตร เวลาเล่นใช้สะพายเข้าสะเอวตีเหมือนกลองปูเจ่ ดังนั้น คำว่า กลองแอว จึงอาจมีความหมายว่า กลองที่ใช้สะพายเข้าสะเอวเวลาตี มากกว่า ที่หมายถึงกลองที่มีสะเอว

                                                             

กลองแอว หรือ กลองตึ่งนง

วิธีเล่น

ถ้าเป็นการเล่นโดยการเคลื่อนที่จะต้องใช้คนหาม ๒ คน หรือถ้าไม่เคลื่อนที่ก็ ต้องมีขาตั้ง เวลาเล่นประสมวงที่ตัวกลองแอวจะมีกลองตะโล้ดโป้ดแขวนไว้ติดกับตัวกลองแอวเพื่อใช้ตีประกอบกันด้วยกลองแอวนั้นจะตีเป็นจังหวะด้วยไม้ตีเพื่อให้ผู้ฟ้อนใช้จังหวะเป็นหลักในการฟ้อน

การประสมวง 

กลองแอวตามปกติใช้เล่นประสมวงกันเรียกว่าวงกลองแอวเล่นร่วมกับเครื่องดนตรีชนิดอื่นๆ

ใช้ประกอบการฟ้อนเมือง

โอกาสที่ใช้

ใช้บรรเลงประกอบการฟ้อนเมือง (ฟ้อนเล็บ ฟ้อนเทียน ฟ้อนครัวทาน) ในงานปอยหลวง 

แห่ครัวทานบวชลูกแก้ว ฯลฯ เป็นต้น